Exchange Server: Sertifikalar && S/MIME

Exchange Server: Sertifikalar && S/MIME

Sertifikalar
Mail iletişimini daha güvenilir hale getirmek için sertifikalar kullanılabilmektedir. Exchange Server 2000 ve 2003 ortamlarında sertifika kullanımı yaygın olmamakla birlikte IIS üzerinde manuel olarak gerçekleştiriliyordu. Exchenge Server 2007 ile birlikte bu işlemler Exchange Management Console ve Exchange Management Shell üzerinde daha basit adımlar ile gerçeklenmeye başlamıştır.

Exchange Server 2010 üzerinde sertifika 5 servis için oluşturulabilmektedir. Bu servisler şunlardır:

• IMAP
• POP
• SMTP
• IIS (HTTP)
• UM (Unified Messaging)

Bu trafikler ve kullanan bileşenler şu şekildedir:

• SMTP: HTS ve ETS arasında veya ortak organizasyonlar arasındaki SMTP trafiğinde kimlik doğrulama ve şifreleme sağlamak için kullanılır.
• EdgeSync Senkronizasyonu: HTS ve ETS arasındaki LSAP iletişimini şifrelemede kullanılır.
• UM: UMS rolündeki sunucudan HTS rolündeki sunucuya, IP giriş kapılarına (gateway) ve Ofis İletişim Sunucuları’na (Office Communication Servers) giden SMTP trafiğini şifrelemek için kullanılır.
• Autodiscover: CAS ve istemci arasındaki HTTPS trafiğini şifrelemek için kullanılır.
• POP3/IMAP4: Posta alınması sürecinde şifreleme ve kimlik doğrulama için kullanılır.
• Outlook Anywhere: CAS rolündeki sunucudan istemciye giden trafik güvenliğini sağlamak için kullanılır.
• OWA: CAS rolündeki sunucudan istemciye giden HTTP trafiğinin güvenliğini sağlamak için kullanılır.
• ActiveSycn: CAS rolündeki sunucudan istemciye giden HTTP trafiğinin güvenliğini sağlamak için kullanılır.

Kullanılan sertifika güvenilir bir sertifika otoritesi tarafından onaylanmış olabileceği gibi, kendimiz de bir sertifika oluşturabiliriz. Kendimizin onaylayacağı sertifikada bir uyarı mesajının çıkabileceği, bu uyarı mesajını almamak için istemcilere onaylayıcının sertifikasının yüklenmesi gerektiği unutulmamalıdır. İç sistemlerde kendimizin imzaladığı, dış sistemlerde ise bir CA tarafından imzalanan sertifikaların kullanılması önerilmektedir.
Kendimizin onayladığı sertifikaları kullanabileceğimiz sistemler şu şekildedir:

• Hub Transport sunucuları arasına
• HTS ve ETS arasında
• EdgeSync trafiği için
• UM trafiği için
• Dahili CAS rolü sunucularında

CA tarafından onaylanan sertifikaları kullanabileceğimiz sistemler şu şekildedir:

• POP3 & IMAP4 trafiği için
• OWA için
• Outlook Anywhere
• ActiveSync için
• Autodiscover için

Ek Bilgiler:

• Exchange Server 2010 kurulumu sırasında varsayılan olarak SMTP sertifikası da oluşturulmuş durumdadır. Ama diğer iletişim protokolleri için sertifikalar, Exchange ortamı yöneticisi tarafından oluşturulmalıdır.
• Exchange Server 2013 kurulumu sırasında MBS üzerinde kendinden imzalı sertifika yüklü olarak gelmektedir. CAS, MBS üzerindeki sertifikaya güvendiği için kullanıcılar herhangi bir sertifika uyarısı almamaktadır.
• Sertifika oluşturulması için bakınız: http://www.cozumpark.com/blogs/exchangeserver/archive/2009/11/22/exchange-2010-sertifika-olu-turma.aspx

Secure/Multipurpose Internet Mail Extensions (S/MIME)
Sayısal imzalama gönderici taraflı kimlik doğrulama, bütünlük ve reddedilemezlik kazandırmak için kullanılan bir çözümdür. Sayısal imza ile, SMTP protokolünde olduğu gibi, posta açık olarak gönderilir. Base64 kodlama gerçekleştirilse bile şifreleme yapılmadığı sürece posta bir başkası tarafından okunabilir. Asimetrik şifreleme ile ise gizlilik, bütünlük ve alıcı taraflı kimlik doğrulama gerçekleştirilmektedir. Posta iletişiminde sayısal imzalama ve şifreleme kullanılması ile güvenlik arttırılması sağlanabilir. Bu amaçla posta içeriğine bir takım eklentiler konulmalıdır. MIME(Multipurpose Internet Mail Extensions) gönderilecek olan postaya resim, ses, görüntü gibi eklentileri eklemek için kullanılan bir internet standardıdır. Bu standarda bahsedilen güvenlik eklentilerinin eklenmesiyle yeni bir standart oluşturulmuştur. Bu standart S/MIME olarak adlandırılmaktadır. S/MIME temelinde asimetrik şifreleme ve sayısal imzalama yatmaktadır. S/MIME ile posta gönderilirken, önce göndericinin özel anahtarı ile imzalanır, sonra da alıcının genel anahtarı ile şifreleme gerçekleştirilir. Bu postayı alınırken, önce alıcının özel anahtarı ile şifre çözülür, sonra da göndericinin genel anahtarı ile doğrulama gerçekleşir. Böylece iki taraflı kimlik doğrulama, gizlilik, bütünlük ve reddedilemezlik sağlanır. Kullanılan sertifikalar etki alanını yöneticisi tarafından imzalanabildiği gibi, uluslar arası sertifika makamları tarafından da imzalanabilmektedir.

Ek Bilgiler:

• Bu şekilde iletişim için posta istemcisinin S/MIME desteğinin olması gerekmektedir. Örneğin, OWA’da, S/MIME ActiveX kontrolü kullanılarak sağlanır. Bu sebeple ActiveX desteği olan bir istemci tercih edilmeli ve ActiveX özelliği açılmalıdır.
• S/MIME desteği ilk olarak Exchange Server 2003 ile birlikte Outlook Web Access için yayınlanmıştı. Günümüzde bu destek gelişerek sürdürülmektedir. S/MIME v3 ile üç sarmallı bir iletişim (Triple-Wrapped Messages) sağlanmaktadır. Bu yapı ile önce imzalama, sonra şifreleme, sonra yine imzalama işlemi gerçekleştirilmektedir.
• S/MIME ile gerçekleşen operasyonlar ile güvenlik sağlandığı gibi, bu operasyonlar istemci tarafında gerçekleştiği için posta sunucusu için herhangi bir işlem maliyeti yoktur. Diğer taraftan, kullanıcıların özel anahtarları etki alanı sunucusunda tutulmadığı durumlarda, sunucu tarafında yöneticilere kontrol eksikliği oluşabilmektedir. Posta sunucusundaki imzalanmış ve şifrelenmiş posta okunamadığı için taşıma kuralları uygulanamaz, Anti-virüs/Anti-spam gibi çözümlerle zararlı tespiti gerçekleştirilemez, veri kaçağı anlaşılamaz. Bu durum da kontrol eksikliğine sebep olabilmekte ve yasal düzenlemelere karşı bulguya sebep olabilmektedir.

Kaynak site:
http://technet.microsoft.com/en-us/library/aa995740(v=exchg.65).aspx

Exchange Server: Anti-Spam Koruması (1)

Exchange Server: Anti-Spam Koruması (1)

Mail aracılığı ile organizasyon sistemine girilmesinin önlemek, istenmeyen postaları istemcinin posta kutusuna ulaşmadan kesmek için exchange ortamında bir takım ayarlamalar yapmak gerekmektedir. Aksi halde sistem kaynakları boşa harcanır, gereksiz bant genişliği azalır, posta kutuları şişer, en kötüsü kullanıcılardan şikayet gelir. Microsoft Exchange Server 2007 üzerindeki AntiSpam yapısı, Exchange Server 2010 geliştirilmiştir. Exchange Server 2010, taşıdığı  Multi-Pronged Anti-Spam altyapısı yönüyle aynı zamanda bir virüs koruma özelliği de sağlamaktadır.

ETS rolündeki sunucu, exchange ortamını SPAM ve virüs gibi zararlılara karşı korumalıdır. Bu sebeple ETS üzerinde Antispam özelliği aktif edilmelidir. Anti-spam ve Antivirüs özellikleri sayesinde spam olarak algılanan mesajlar, zararlı içeriğe sahip mesajlar bu sunucu tarafından filtrelemeye tabi tutulur ve kurallarda tanımlanan düzeneğe göre hareket eder. HTS rolündeki sunucu, ETS rolünden gelen internet postalarını aldığı gibi, yapılabilecek olan ayarlamalar ile internetten gelen postaları direk olarak üzerine de alabilir. Yani ETS rolünün olmadığı durumlarda ETS rolünün görevini HTS gerçekleştirebilir. Bu durumlarda koruma mekanizmaları HTS üzerine kurulmalıdır.
HTS rolü üzerinde aktifleştirilen AntiSpam özelliği ile Akıllı Koruma (Intelligent-Defense) devreye girer. Böylece

• Spam maillerinin hacmi azaltılır.
• Mevcut Spam mailler ortadan kaldırılır.
• Mail için kullanılan disk ve bant genişliği kaynağı düşürülür.

Anti-Spam Filtre Kategorileri
Anti-spam filtreleri çeşitli kategoride uygulanmaktadır. Bu filtrelerin tamamı her SMTP bağlantısında uygulanmaktadır. İnternet ortamındaki bir SMTP sunucusundan alınan bir posta tüm filtrelerden geçtikten sonra HTS rolündeki sunucuya iletilmektedir. Bu filtreler şunlardır:

• Connection Filtering
• Sender Filtering
• Recipient Filtering
• Sender ID Filtering
• Content Filtering
• Sender Reputation
• Attachment Filtering

Microsoft Exchange 2010 Anti Spam korunmasını güçlendirmek ve sürekliliğini sağlamak için haftada veya iki haftada bir güncelleme işlemi gerçekleştirilmelidir. Güncelleme işlemi ile Content Filter (SCL oranlarının güncelliği sağlanır), Spam imzaları, IP Reputation kayıtları (spam posta gönderen IP adres listesinin güncelliği sağlanır) güncellenir. Güncelleme işlemleri için Anti-Spam özelliği etkin olan sunucunun proxy veya direk olarak internete erişmesi veya WSUS ile bağlantılı olması gerekmektedir.
Bunun yanında daha etkin bir koruma için zararlının ilk aşamalarda (connection Filtering aşaması gibi) tespit edilmesi önem arz etmektedir.
Sonuç olarak, organizasyondaki spam etkinliğini azaltmak için sistemi iyi planlamak, yapılandırmak, izlemek ve güncellemek gerektiğini söyleyebiliriz.

Exchange Server: Yapılandırma ve Protokol Güvenliği

Exchange Server: Yapılandırma ve Protokol Güvenliği

Güvenilir Yapılandırma
ETS Yapılandırması

• ETS rolü, diğer sunucu rolleri ile kullanılamaz.
• ETS rolü kurulan sunucu etki alanına dahil olmamalı, çalışma grubu olarak çalışmalıdır. 
• ETS hem Internet’teki tüm domain isimlerini çözümleyebilmeli hem de iç ağdaki HTS rolüne sahip sunucuya ulaşabilmelidir.
• ETS rolü zorunlu olmamakla birlikte, DMZ bölgesinde konumlandırılmalıdır. Bu sunucunun biri iç ağa, diğeri dış ağa bakan iki ağ arayüzü olmalıdır. Arkasında ve önünde farklı markaların güvenlik duvarları gibi koruyucu mekanizmaları bulunmalıdır. 

ETS rolünün bu şekilde yapılandırılmasını temel yararları şu şekildedir:

• ETS üzerinde herhangi bir şekilde kullanıcı bilgisi bulunmadığı ve etki alanına dahil olmadığı için, sunucu bir şekilde ele geçirilse bile saldırı alanı daraltılmış olacaktır. 
• Benzer şekilde kimlik doğrulaması işlemi ETS üzerinde gerçekleşmediği için arka taraftaki sistemlere gelen tüm isteklerin kimlik doğrulaması yapmış kullanıcılardan gelmesi sağlanır.
• İstemciler posta kutularının bulunduğu sunucu bilgilerini bilmesine gerek kalmadan tüm isteklerini ETS üzerinden gerçekleştirebilmektedir. Böylece arka taraftaki sisteme gerçekleşebilecek saldırı yüzeyi azalmaktadır.
• İstemciler sadece ETS rolüne sahip sunucunun alan adı ile işlemlerini gerçekleştirirler. Arka sistemde yapılacak bir değişiklik istemciye yansımayacaktır. Böylece esneklik sağlanmaktadır.

Diğer Sunucu Rollerinin Yapılandırılması

• CAS rolü, MB rolü ile farklı sunucularda kurulmuş ise aralarındaki bağlantının hızlı olması performansı arttırır.
• HTS, AD sorgularını Global Catalog Server üzerinde gerçekleştirir. Bu sebeple, HTS ve GCS aynı Aktif Dizin Site içerisinde yer almalıdır.
• HTS, AD sorgularını hızlı gerçekleştirmeli ve bu sorgulara hızlı cevap almalıdır. Bu sebeple, HTS ve AD arasındaki bağlantı hızlı olmalıdır.
• MBS rolünün olduğu her AD sitesinde ve Exchange organizasyonunda birer tane CAS ve HTS rolünde sunucu kurulması tavsiye edilmektedir.

MBS, CAS ve HTS rolleri olmazsa olmaz rollerdir ve temel Exchange yapısının vazgeçilmezleridir. Bu üç rolü aynı sunucu yada farklı sunuculara kurulabilir. Rollerin ayrı sunucularda tutulması maliyeti arttırsa da güvenliği de arttırmaktadır. Rollerin farklı sunucularda yapılandırılmasının 3 temel nedeni şunlardır:

• Enhanced Scalability (Ölçeklendirilebilirlik): Her rol farklı sunucu üzerinde kurulabilir ve her rol için için özel olarak ayarlar yaparak yüksek bir performans sağlanabilir.
• Improved Security (Güvenlik): Sadece ilgili rolün istediği ayarları aktif edip, diğer ayarlar kapatılarak güvenlik arttırılır.
• Simplified deployment and administration (Yönetilebilirlik): Yönetim işlemleri kolaylaşmaktadır.
• ISA Server 2006 ve Exchange Server 2010 birlikte çalışabilmektedir.

Protokol Güvenliği
Exchange ortamında kullanılan HTTP, SMTP, IMAP ve POP protokollerinde kullanıcı bilgileri açık metin olarak iletilmektedir. Bu durumda araya giren bir kullanıcı tarafından bu bilgiler elde edilebilmektedir. Bu sebeple belirtilen protokollerin güvenilir versiyonları tercih edilmelidir. Bu amaçla bu protokollerin TLS/SSL ile birlikte kullanılmalıdır.  HTTP yerine HTTPS, SMTP yerine SMTPS, IMAP yerine IMAPS, POP yerine POPS kullanılacak şekilde ayarlama yapılması önerilmektedir. Ayrıca güvenlik duvarları arasında sadece gerekli olan bu portlara izin verilmelidir. Bu protokollerin kullandığı portlar şu şekildedir:

• SMTPS : 465
• POP3S : 995
• IMAPS : 993

Exchange Server: RBAC

Exchange Server: RBAC
Role-Based Access Control

Rol Tabanlı Erişim Kontrolü
Exchange Server üzerinde bazı yönetimsel işlemlerin gerçekleştirilmesi için belli hakların tanımlı olması gerekmektedir. Exchange Server 2000 ve 2003 üzerinde hak tanımlama işlemleri yetki devri ile gerçekleşiyordu. Yani bir hakka sahip olan bir kullanıcı haklarını bir başka kullanıcıya verebiliyordu. Exchange Server 2003 için varsayılan gruplar şunlardır:

• Exchange Full Administrator
• Exchange Administrator
• Exchange View Only Administrator

Ancak bu durum karışıklığa sebep olmaktaydı. Bu sebeple Exchange Server 2007 ile RBAC adı verilen yeni bir kontrol mekanizması oluşturulmuştur. Bu mekanizma Exchange Server 2007’deki bu mekanizmada AD nesneleri üzerinde ACL (Access Control List) değişiklikleri yapılmaktaydı. Exchange Server 2007 için varsayılan gruplar ise şunlardır:

• Exchange Organization Administrators
• Exchange Recipient Administrators
• Exchange View-Only Administrators
• Exchange Public Folder Administrators (Service Pack 1 ile geldi)

Exchange Server 2010 ile geliştirilen RBAC ile kullanıcı ve grupların erişim seviyelerinin tanımlanması ACL değişikliğine gerek kalmadan otomatik olarak gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Gerekli olan haklar belirli kullanıcı gruplarına atanmış halde gelmektedir. RBAC sayesinde yönetimsel işlerin yanında kendi posta kutuları ve Distribution grupları için hangi işlemleri yapmaya yetkili oldukları ayarlanabilmektedir.

RBAC temelde “Kim Neyi Nerede yapmaya yetkilidir?” sorusuna cevap arar. Cevaba ulaşabilmek için RBAC modelinde rol gruplar 3 temele dayanır:

• Rol Grubu: Görevi gerçekleştirecek kullanıcıların bulunduğu Universal Security gruplardır. Kim sorusunun cevabıdır.
• Rol: Kullanıcılara atanan görev ve izinlerdir. Ne sorusunun cevabıdır.
• Rol Kapsamı: Hangi nesneler (kullanıcı, makine, OU vs) üzerinde görevin gerçekleştirileceğidir.

Exchange Server: Sunucu Rolleri

Exchange Server: Sunucu Rolleri

Exchange Server 2007 ile birlikte, sistem ihtiyaçlarının daha iyi karşılamak ve güvenliği arttırmak için 5 adet sunucu rolü bulunmaktadır. Bu roller şunlardır:

• Mailbox Server Role ( Posta Kutusu Sunucu Rolü – MB)
• Client Acces Server Role ( İstemci Erişim Sunucu Rolü –Cas)
• HUB Transport Server Role ( Merkez Aktarım Sunucu Rolü- HT)
• EDGE Transport Server Role ( Uç Aktarım Sunucu Rolü –EDGE)
• UNIFIED Messaging Server Role ( Birleşik Mesajlaşma Sunu Rolü-UM)

Mailbox Server Rolü (MBS)
Kurulması gereken zorunlu bir roldür. Organizasyondaki tüm kullanıcıların e-mail veri tabanının tutulduğu ve işlendiği sunucu rolüdür. CAS tarafından aktarılan trafiğin sonlandığı yerdir.

Görevleri:

• Posta kutusu (mailbox), genel dizin (public folder), posta arşivi  veri tabanlarına ev sahipliği yapar.
• E-mail adres ilkelerinin düzenlemesini sağlar.
• Adres defteri, görev notları ve offline adres defteri (OAB) oluşturulmasını sağlar
• Yüksek erişilebilirlik ve esneklik sağlar.
• İçerik indeksleme gerçekleştirir.

Ek Bilgiler:

• Kullanıcılar MAPI (Messaging Applicaiton Program Interface) kullanarak CAS sunucusuna bağlanırlar. Direk olarak posta kutularına erişemezler.
• MBS rolünde posta kutuları arasında posta transferi gerçekleştirilmez. Bu işlem HTS rolü tarafından gerçekleştirilir. 

Client Access Server Role (CAS)
Kurulması gereken zorunlu bir roldür. CAS rolü birçok farklı türdeki istemci uygulamalardan Exchange sunucunuza gelen bağlantıları alır ve sonrasında internette ya da yerel ağdaki ilgili mail sunucusuna teslim eder.
CAS rolünün desteklediği erişim metotlarından bazıları şunlardır:

• Messaging Application Programming Interface (MAPI)
• Microsoft Outlook Web App (OWA): Web tarayıcı üzerinden erişimler için kullanılır
• Microsoft Exchange ActiveSync: PDA gibi mobil cihazlar ile erişimler için kullanılır.
• Microsoft Outlook Anywhere
• Post Office Protocol Version 3 (POP3)
• Internet Message Access Protocol Version 4 (IMAP4)
• Exchange Web Services (EWS)
• Outlook Express gibi yazılım tabanlı istemciler Exchange sunucularına POP3 ya da IMAP protokolüyle erişirler. Mobil cihazlar, PDA ya da cep telefonu gibi donanım tabanlı istemciler ise Exchange sunucularına ActiveSync, POP3 ya da IMAP protokollerini kullanarak erişirler. 

Görevleri: 

• Tüm istemci isteklerini karşılar
• Temel olarak sadece proxy işlemi gerçekleştirir. Kullanıcı verisini tutmaz sadece gelen isteği doğrular yani kimlik doğrulaması gerçekleştirir. Böylece, kullanıcının aktif veritabanının bulunduğu Mailbox rolüne sahip sunucuya yönlendirir.
• Free/Busy (Uygun/Meşgul) bilgisini sağlar
• Çevrimdışı adres defterini dağıtılmasını (Offline Address Book - OAB) gerçekleştirir
• AutoDiscover özelliğini sağlar. Bu özellik sayesinde kullanıcılar bilgilerini girmese dahi profilleri otomatik olarak gelecektir.

Ek Bilgiler:

• Exchange 2010 ile beraber kullanıcıların direk olarak MBS erişimleri engellenmiştir. Erişim CAS üzerinden gerçekleşmektedir.  
• Public Folder bağlantıları, CAS rolüne uğramadan, direk MBS rolüne gitmektedir. 
• Exchange Server 2013 ile birlikte CAS üzerinde veri işleme kendi başına yapılmamaktadır ve üzerinde herhangi bir veri bulunmamaktadır. Bu sebeple, istemci bağlantısının kontrolü CAS tarafından değil, MBS tarafından gerçekleştirilmeye başlanmıştır. 
• Exchange Server 2007’de posta kutusu istemcileri Client Access Server ve Mailbox Server ile haberleşir ve mail trafiği bu iki rol üzerinden gerçekleştirilirdi. Dolayısıyla bu iki rol üzerinde herhangi bir servisin durması istemciler tarafından hissedilirdi. Exchange Server 2010’da ise bu yapı değiştirilerek istemcilerin sadece Client Access Server ile haberleşmesi sağlanmış ve birden fazla Client Access Server ile süreklilik parametresi iyileştirilmiştir.

Hub Transport Server Rolü (HTS)
Kurulması gereken zorunlu bir roldür.  HTS, ETS ve UMR ile SMTP kullanarak sürekli iletişim kurar.

Görevleri:

• Exchange organizasyonundaki tüm posta trafiğini yönetir. Aynı organizasyon içinde gönderilen postalar bile bu sunucu tarafından işlenir. Gelen ve giden posta trafiğini yönlendirir.
• Gelen mesajları MBS rolüne sahip sunucuya yönlendirir.
• Taşıma kuralları uygulanır.
• Mesaj filtreleme işlemleri gerçekleştirilir.
• Journaling işlemleri gerçekleştirilir. Journaling, mesajların izlenmesi ve aynı mesajdan bir kopyanın istenilen yerde tutulmasını sağlayan bir yapıdır.
• ETS rolünden gelen internet postalarını alır.
• Üzerinde bulunan Microsoft Exchange EdgeSync hizmeti, ETS rolünün ihtiyaç duyduğu bilgileri AD üzerinden alır ve ETS rolüne sahip sunucuya kopyalar.

Konnektörler:
Exchange Server 2007 ve 2010′da posta alma/gönderme işlemlerinin gerçekleştirirler. İki çeşittir:

• Send Connector: Sistemin Outbound SMTP bağlantıları görevini yerine getirerek posta gönderilmesini sağlar.
• Receive Connector: İstemcilerin dışarıdan mail alması için tasarlanmıştır. Bu konnektör, SMTP Inbound bağlantılarını dinler ve belirlenen Ip/Port kriterlerine gelen SMTP bağlantılarını karşılar. Böylece posta alınmasını sağlar.

Ek Bilgiler:

• Bu rol, Exchange 2007 ve Exchange Server 2010 sürümlerinde bulunmaktayken; Exchange Server 2013’te, bu rol yerine MBS üzerinden çalışan HUB Transport Servisi gelmiştir.

Edge Transport Server Rolü (ETS)
Kurulması zorunlu bir rol değildir.

Görevleri:

• Organizasyonun bütün mail alış verişini gerçekleştirir. Dış SMTP sunucularından gelen tüm maillerin ilk ulaştıkları noktadır. SMTP relay kullanarak Internet tarafından gelen tüm talepleri karşılayarak saldırı alanını daraltır.
• Dışarıdan iç sisteme gelecek saldırılara karşı filtreleme görevi sağlar.
• Aldığı mailleri HTS rolüne sahip sunucuya yönlendirir. HTS ile de MBS’a iletilir.
• Posta ilkeleri tanımlanır. Bu kurallar ile internetten veya organizasyondan gönderilen tüm postalar kontrol edilir. Kontrol işlemine göre posta silinebilir, yönlendirilebilir, dondurulabilir.
• Sistemin performansını, ölçülebilirliğini ve erişilebilirliğini arttırmak için kullanılabilir.

Ek Bilgiler:

• ETS rolü kurulan sunucu etki alanına dahil olmamalıdır. Bu rolün çalışması için etki alanındaki kullanıcıların bilgilerine ihtiyaç duyar. Bu bilgiler AD LDS (Active Directory Lightweight Directory Services) (eski adı ADAM) dizin hizmeti üzerinde depolanır. ETS’nin direk olarak etki alanına erişimi olmadığı için, gerekli olan bu bilgiler HTS üzerinde kurulu olan MS EdgeSync hizmeti ile tek yönlü olarak kopyalanır.
• Exchange Server 2013 ile bu rol kaldırılmıştır.
• Address Rewriting yapısı sayesinde, iç ve dış etki alanlarını farklı isimlerle dışarı çıkarılabilir. Bu daha çok fazla sayıda domain yapısına sahip olan kurumlarda kullanılabilen bir özelliktir.

Unified Messaging Server Rolü (UMS);
Kurulması zorunlu bir rol değildir.

Görevleri:

• Sesli posta veya telefondan bilgisayarı ya da bilgisayardan telefonu arama gibi işlemleri gerçekleştirir.
• Sistemin performansını, ölçülebilirliğini ve erişilebilirliğini arttırmak için kullanılabilir.

Exchange Server: Giriş

Exchange Server: Giriş

E-Posta Sistemleri 
Günümüzde sosyal mühendislik gibi bir çok saldırı posta yolu ile gerçekleşmektedir. Bu sebeple posta sunucularının güvenliğine önem vermek gerekmektedir.

Elektronik posta (e-posta) sistemleri iki öğeden oluşur:

• Elektronik posta sunucular (mail server) : Exchange Server, Lotus Notus Mail Server, Send Mail, Qmail ve Postfix gibi genellikle sunucu üzerinde çalışan ve e-posta hizmeti veren programlardır.
• Elektronik posta istemciler (mail client) : Outlook Express, Thunderbird, PowerMail gibi kullanıcı bilgisayarlarında çalışan ve adımıza açılmış olan bir e-posta hesabına erişmek için kullandığımız uygulama programlarıdır.

Güvenilir Bilgi İşleme 
Daha önceki Exchange Server sürümlerinde posta kutusu (mailbox) ve kullanıcı işlemlerinin tamamı, Aktif Dizin üzerinden gerçekleştirilirdi ve bu durum Aktif Dizin üzerine büyük bir yük oluşturmaktaydı. Exchange Server 2007 ile birlikte bu işlemler Exchange Server Management Console (EMC) veya PowerShell üzerinden gerçekleştirilebilmektedir.

Exchange Server 2007 ile birlikte kurulum ile beraber güvenlik sağlanmaktadır. Güvenlik için sıkılaştırma işlemlerinin bir çoğu yapılmış olarak kurulumla gerçekleşmektedir. Exchange Server 2007 ve sonraki sürümlerde Microsoft tarafından Güvenilir Bilgi İşleme (Trustworthy Computing) metodu kullanılmaktadır. Kullanılan SDLC (Security Development Lifecycle) ile daha güvenilir bir sistem hazırlanmıştır. Trustworthy Computing, temel olarak aşağıdaki başlıklarda güvenliği kapsamaktadır:

• Tasarımda Güvenlik: Ürünün tasarlanması sırasında güvenilir kod geliştirmek için gerekli olan araçlar ve tekniklerden faydalanılmıştır.
• Kendiliğinden Güvenlik: Güvenilir bir sistemin sağlanması için en önemli konulardan birisi iletişimin güvenilir hale getirilmesidir. Bu amaçla SMB (Server Message Block) ve bazı UM (Unified Messaging) iletişimleri hariç tüm iletişimlerde Kerberos protokolü, sertifika, SSL (Secure Sockets Layer), diğer bazı endüstriyel şifreleme teknikleri kullanılmaktadır.
• Zararlılara Karşı Güvenlik: SPAM maillere karşı ajanlar yüklü olarak gelmektedir. Daha önceki versiyonlarda ajanlar kullanılmamaktaydı. Bunun yanında Microsoft Forefront Protection ile virüslere karşı önlem oluşturulmuştur.
• Dağıtımda Güvenlik: Exchange Server kurulumu sırasında en iyi alıştırmalara göre “Microsoft Exchange Server Best Practices Analyzer” ile sistem analizi gerçekleştirilebilmektedir. Bunun yanında mail sunucuda yapılacak işlemler için yönetici ve standart kullanıcılar için En Az Yetki Prensibi’ne göre hazırlanmış rol tabanlı bir izin modeli oluşturulmuştur.

İletişim Protokolleri 
Exchange ortamında temel olarak 5 adet protokol kullanılmaktadır:

• HTTP: Veriler ağ üzerinden açık olarak geçmektedir.
• IMAP4 & POP3: Yerel kullanıcıların uzaktaki bir e-posta sunucusuna erişmesini sağlayan bir uygulama katmanı protokolüdür. Veriler ağ üzerinden açık olarak geçmektedir. IMAP ile E-Posta sunucusuna bağlantı kurulduğunda, kutuda birikmiş e-postaların sadece başlık bilgilerini istemciye getirir. POP3 ise bütün mesajları istemciye çeker.
• SMTP: Posta gönderilmesi için kullanılan protokoldür. Tek yönlü bir protokoldür (sadece gidiş).  E-posta, e-posta sunucuları arasında aktarılırken de SMTP kullanılır. Veriler ağ üzerinden açık olarak geçmektedir. İstemci bilgisayar SMTP sunucusuna bağlanarak gerekli kimlik bilgilerini gönderir.  Onay verildiğinde posta SMTP sunucusuna iletilir.
• MAPI: Posta uygulamalarının sunuculardan posta alırken veya posta gönderirken kullandıkları arabirim protokolüdür. Exchange Server 2010 öncesinde kullanıcılar MAPI (Messaging Application Program Interface) aracılığıyla Mailbox sunucusuna ulaşabiliyorlardı. 2010 ile beraber bu değişmiştir. Mailbox server diğer sunucu rolleri ile MAPI bağlantısı üzerinde konuşur. Sadece ortak klasörlere (public folder) erişmek için MAPI kullanan son noktalar direk olarak Mailbox’a ulaşır.

Not: Posta iletişiminin sağlanabilmesi için DNS’e MX kaydının girilmesi gerekmektedir.

Not: Ortak klasörler ile Exchange sisteminde dosya, kontakt, takvim, mail, forum gibi kaynaklar tek kopya üzerinden bir çok kullanıcının erişimine açıldığı klasörlerdir. Exchange Server 2013 mimarisinde bu klasörler artık veritabanı yerine özel olarak dizayn edilmiş posta kutusu (mailbox) bazlı olarak oluşturulmaktadır.

AD-CS: Temel Güvenlik Önlemleri

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Temel Güvenlik Önlemleri

Bir organizasyonda Aktif Dizin Sertifika Servisi için tavsiye edilen temel güvenlik önlemleri şu şekildedir:

• Kök ve Ara Sertifika Otoriteleri, sadece kendisinin altındaki otoritelere sertifika dağıtımı yaparken açık olmalı, diğer zamanlarda çevrimdışı çalışmalıdır. Bu otoriteler, direk olarak son kullanıcı sertifikalarının yayımlanması ile ilgilenmemelidir. Çevrimdışı tutulan bu Sertifika Otoriteleri Hyper-V ile sanallaştırılmalıdır. Fiziksel olarak korumak daha kolay ise, sanallaştırma yerine fiziksel sunucular kullanılmalıdır.
• Kök veya Ara Sertifika Otoriteleri’nden sertifika taşınması için USB veya floppy disk kullanılmalıdır, ağ bağlantısının kurulmasından kaçınılmalıdır.
• Donanım güvenlik modülü (Hardware Security Module - HSM) ile bir sertifika yetkilisinin (CA) ve ortak anahtar altyapısının (PKI) güvenliği arttırılır. HSM, işletim sisteminden ayrı olarak yönetilen, tahsis edilmiş bir donanım aygıtıdır. Bu modüller ile hem imzalama ve şifreleme işlemleri hızlanır, hem de SO anahtarları için de güvenli bir donanım depo sağlanır. 
• SYSKEY.exe aracı kullanılarak anahtarlar depolanmalıdır.
• Sertifika otoritesi ile olan iletişim şifreli olmalıdır. Özellikle Web tabanlı sertifika kaydı için SSL üzerinden iletişim gerçekleştirilmelidir.
• Kritik sertifika verme işlemlerinin otomatik olarak onaylanılmasından kaçınılmalıdır. Bir yönetici tarafından onaylanması ve onaylanmadan önce farklı yollarla (mail/telefon vs) bu talebin onaylanması gerekmektedir.
• CA sunucusunda oturum açılma işlemlerinde sıkı güvenlik politikaları uygulanmalıdır. Kimlik doğrulama işleminin akıllı kartlar ile gerçekleştirilmesine özen gösterilmelidir.
• CA tarafından verilen sertifikanın kullanım amacı belirtilmeli ve sadece bu amaç için kullanılabilmesi sağlanmalıdır. Posta yollamak için verilen sertifika, doküman imzalamak için kullanılmayacaksa, imzalama yetkisine sahip olmamalıdır.
• Grup ilkeleri ile sertifika yönetimi sağlanmaya çalışılmalıdır. Manuel operasyonlardan kaçınılmalıdır.
• Kullanıcılar Kök Sertifikalarını kendileri güncelleyememeleri sağlanmalıdır. Böylece zararlı bir sertifika otoritesine ait sertifika depolanmamış olur.
• Güven yapısının olduğu sistemlerde PKI yapısına dikkat edilmelidir. Güven duyulan tarafa sertifika üretme yetkisi verilecekse, bu süre kısa tutulmalı ve verilen sertifikalar kontrol edilmelidir.
• Etki alanındaki kimlik doğrulamış grupların (Authenticated Users), organizasyondaki Sertifika Otoriteleri üzerinde hiçbir hakkı olmamalıdır. Sertifika isteyebilecek grupların (bilgisayar veya kullanıcı) ise, sadece sertifika talep etme (Request Certificates) haklarının olması gerekmektedir.
• Her bir Sertifika Otoritesi’nde yerel bir grup oluşturulmalı ve bu gruba CA’yı yönetmesi için gerekli haklar verilmelidir.
• İstemcilerde ve CA’larda gizli anahtarların bulunduğu dizinler özel olarak korunmalıdır. Bu dizinler şu şekildedir:
• Windows Vista/2008/7 istemcilerde, %APPDATA%\Microsoft\Crypto\Keys
• Windows 2003/XP istemcilerde, %APPDATA%\Microsoft\Crypto
• Windows Server 2003 CA’da, %ALLUSERSPROFILE%\Application Data\Microsoft\Crypto
• Windows Server 2008 / 2008 R2 CA’da, %ALLUSERSPROFILE%\Application Data\Microsoft\Crypto, %WINDIR%\ServiceProfiles
• Bir Sertifika Otoritesi üzerinde gerçekleşen olaylar için denetimler uygun şekilde yapılandırılmalıdır. Ayrıntılı bilgi için: http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc772451.aspx
• Bir Sertifika otoritesinde kritik bir olay meydana geldiğinde bu olay anlık olarak ilgili yöneticiye bildirilmelidir. Ayrıntılı bilgi için: http://technet.microsoft.com/en-us/library/cc731934.aspx
• PKI ortamının yönetimi için rol tabanlı bir yönetim uygulanabilmektedir. Kullanıcı ve grupların yapabilecekleri operasyonlar sahip oldukları rollere göre gerçekleştirilmelidir. AD-CS üzerindeki rol tabanlı yönetim kuralları için bakınız: http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc732590(v=ws.10).aspx
• Veritabanı ve loglar ayrı disklerde tutulmalıdır.
• Sertifika otoritesine ait veritabanı, sertifikalar ve anahtarlar yedeklenmelidir.
• Uygulamalar sertifika geçerliliği kontrolü gerçekleştirilirken sertifikanın iptal olup olmadığı kontrolünü gerçekleştirecek şekilde ayarlanmalıdır. /NoCRLCheck parametresi kullanılması durumunda HTTPS bağlantısı öncesinde CRL kontrolünün yapılmayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.

AD-CS: En iyi uygulamalar

Aktif Dizin Sertifika Servisi: En İyi Uygulamalar
(Best Practices)

Bir organizasyonda Aktif Dizin Sertifika Servisi için tavsiye edilen en iyi uygulamalar şu şekildedir:

• Organizasyondaki AD-CS ve PKI gereksinimi analiz edilmeli ve gerek duyuluyorsa planlı ve yazılı bir şekilde kurulum gerçekleştirilmelidir.
• AD-CS sunucu rolünün yüklü olduğu makinede sadece DNS rolünün yüklü olması tavsiye edilmektedir. Özellikle AD-DS yüklü olmamasına özen gösterilmelidir. Aksi halde SO üzerindeki bir problem tüm etki alanındaki sistemlerin çalışmasına engel olabilir.
• Tek katmanlı SO hiyerarşik yapıdan kaçınılmalıdır.
• Sertifikaların geçerlilik süreleri operasyonel işlemlerin çok sık gerçekleştirilmemesi için çok kısa olmamalı, güvenlik zafiyeti ve kontrol eksikliğine sebep olmaması için çok uzun olmamalıdır.
• Katmanlı yapılarda her katman arasındaki sertifika geçerlilik tarihinin en fazla 10 yıl olması tavsiye edilmektedir. Örneğin, Kök Sertifika Otoritelerinin sertifika ömrü 30 yıl iken, Ara Sertifika Otoriteleri’nin 20 yıl, Kayıt Eden Sertifika Otoriteleri’nin ise 10 yıl olması uygundur.
• Sertifikaların kontrol edildiği CA kaldırıldığında, sertifika kontrolü gerçekleştirilemeyeceği için bazı uygulamalar düzgün çalışmayabilir. Bu sebeple kaldırılan Sertifika Otoritesi’nin sertifikası, üst Sertifika Otoritesi tarafından iptal edilmeli ve iptal nedeni belirtilmelidir. Daha sonra iptal nedeninin gösterildiği sertifika iptal listesi (CRL) yayınlanmalıdır.
• Kök CA kaldırıldığında,bu KÖK CA tarafından verilen tüm sertifikalar iptal edilmeli ve iptal nedeni belirtilmelidir. Daha sonra iptal nedeninin gösterildiği sertifika iptal listesi (CRL) yayınlanmalıdır.
• Sertifika Otoritesi’ne ait bilgisayarın adı ve etki alanı kurulum sonrasında değiştirilemez. Bu sebeple dikkatli olarak isimlendirme yapılmalıdır. Departman adı, lokasyon adı gibi bilgilerin isim içerisinde geçmemesi tavsiye edilmektedir.
• Sertifika otoritesi kurulduktan sonra kurulum türü değiştirilemez. Bu sebeple, Enterprise veya Standalone kurulumlarından hangisinin kurulacağına dikkat edilmelidir.
• Sertifika işlemlerinin yönetimi için grup ilkeleri uygun şekilde yapılandırılmalıdır.
• Sertifika İptal Listeleri (CRL) ve SO sertifikalarına erişim kolay ve hızlı olmalıdır.
• Sertifika Otoriteleri yedekli çalışmalıdır.

AD-CS: Kurulum Türleri

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Kurulum Türleri

İki türde AD-CS kurulumu gerçekleştirilebilir:

• Enterprise CA
• Standalone CA

Enterprise CA Kurulumu
Dijital imzalama, S/MIME kullanarak e-posta güvenliğini sağlama, SSL/TLS kullanarak güvenli bir Web sunucusuna kimlik doğrulaması yapma, akıllı kart kullanarak etki alanında oturum açma gibi amaçlarla sertifika yayımlayabilir. Enterprise CA şu özelliklere sahiptir:

• Active Directory Etki Alanı Hizmetleri'ne (AD DS) erişim gerektirir.
• Genellikle kayıt etme (issuing) işlemi için kullanılırlar.
• Ormandaki (Forest) tüm kullanıcı ve bilgisayarlar için; sertifikasını, Güvenilen Kök Sertifika Yetkilileri (Trusted Root Certification Authorities) sertifika deposuna yerleştirmek amacıyla grup ilkesini kullanır. 
• AD DS'ye kullanıcı sertifikaları ve sertifika iptal listeleri (CRL) yayımlar.

Enterprise CA'ları, bir sertifika şablonuna dayalı olarak sertifika verir. Sertifika şablonları kullandığınızda aşağıdaki işlevleri kullanmak mümkündür:

• Enterprise Sertifika Otoriteleri, sertifika kaydı sırasında kullanıcılar için kimlik denetimini zorunlu kılar. Her sertifika şablonunun, sertifika istek sahibinin istediği türde sertifika almaya yetkili olup olmadığını belirleyen, AD DS üzerinde ayarlanmış bir güvenlik izni vardır.
• Sertifika konusu veya adı, AD DS üzerindeki bilgilerden otomatik olarak oluşturulabilir veya istek sahibi tarafından sağlanabilir.
• İlke modülü, verilen sertifikaya, sertifika uzantılarının önceden tanımlanmış bir listesini ekler. Uzantılar sertifika şablonu tarafından tanımlanır. Böylece, sertifika ve amaçlanan kullanımla ilgili olarak sertifika isteyenin sağlaması gereken bilgiler azalır.
• Sertifika vermek için otomatik kayıt kullanılabilir. Ancak yöneticilerin, bu otomatik yapıyı kontrol etmesi ve güvenliğini sağlaması için, parola politikası gibi bazı politikaları sıkı tutması gerekir.

Standalone CA Kurulumu
Dijital imzalama, S/MIME kullanarak e-posta güvenliğini sağlama, SSL/TLS kullanarak güvenli bir Web sunucusuna kimlik doğrulaması yapma gibi amaçlarla sertifika yayımlayabilir. Standalone Sertifika Otoriteleri şu özelliklere sahiptir:

• Enterprise Sertifika Otoriteleri’nin aksine Standalone CA'lar, Active Directory Etki Alanı Hizmetleri'ni (AD-DS) kullanmayı gerektirmez. AD DS kullanılsa bile, SO hiyerarşisinde ya sadece çevrimdışı güvenilen Kök Sertifika Otoriteleri olarak kullanılabilir; ya da istemcilere bir extranet veya Internet üzerinden sertifika vermek için kullanılabilir. 
• Genellikle Kök ve Ara CA’lar için kullanılırlar.
• Ağ bağlantısı kapalı tutularak, çevrimdışı olarak çalışmalıdırlar. Çevrimiçi çalışacaklarsa HSM (Hardware Security Module) kullanılmalıdır.
• Sertifika oluşturmak için şablon kullanmazlar.
• İstemciler, bir Standalone Sertifika Otoritesi’ne sertifika isteği gönderdiğinde, kendilerini tanımlayan bilgileri sağlamaları ve gereksinim duydukları sertifikanın türünü belirtmeleri gerekir. (Enterprise CA'larına istek gönderilirken bunların yapılmasına gerek yoktur; çünkü, etki alanındaki istemcilerin bilgileri zaten AD DS üzerinde bulunmaktadır ve sertifika türü de bir sertifika şablonuyla belirtilmiş olması gerekmektedir). İsteklerle ilgili kimlik doğrulama bilgileri yerel bilgisayarın Güvenlik Hesapları Yöneticisi (Security Accounts Manager) veritabanından alınır.
• Varsayılan olarak, Standalone Sertifika Otoritesi’ne gönderilen tüm sertifika istekleri, Standalone Sertifika Otoritesi’nin yöneticisi gönderilen bilgileri doğrulayıp isteği onaylayana kadar beklemeye alınır. Sertifika isteyenin kimlik bilgileri Standalone Sertifika Otoritesi tarafından doğrulanmadığı için, yöneticinin bu görevleri gerçekleştirmesi gerekir.
• Yöneticinin, Standalone CA'nın sertifikasını etki alanı kullanıcısının güvenilen kök deposuna dağıtması ya da kullanıcıların bu görevi kendilerinin yapması gerekir.

Standalone olarak kurulan bir sertifika otoritesi, AD-DS kullanırsa; bu sunucu aşağıdaki ek özelliklere sahip olur:

• Domain Admins grubunun bir üyesi veya etki alanı denetleyicisine Yazma erişime sahip bir yönetici Standalone bir Kök (root) Sertifika Otoritesi yüklerse, etki alanındaki tüm kullanıcı ve bilgisayarlar için Güvenilen Kök Sertifika Yetkilileri (Trusted Root Certification Authorities) sertifika deposuna otomatik olarak eklenir. Bu nedenle, etki alanına Standalone bir Kök CA yüklenecekse, sertifika istekleri alındığında CA tarafından gerçekleştirilecek varsayılan eylem, istekleri beklemede (requests as pending) olarak değiştirilmelidir. Aksi takdirde, etki alanına sertifika isteyenin kimliğini doğrulamadan otomatik olarak sertifikalar veren bir güvenilen Kök CA yüklenmiş olur.
• Kuruluştaki üst etki alanının Domain Admins grubunun bir üyesi veya AD DS'ya Yazma erişime sahip bir yönetici tarafından Standalone CA yüklenirse; yüklenen bu Standalone CA, kendi CA sertifikasını ve sertifika iptal listesini (CRL) AD DS'ye yayımlar.

Katmanlı Yapı

• Tek katmanlı yapıda Kök SO Enterprise olarak kurulurken, Ara ve Kayıt Eden sertifika otoriteleri bulunmamaktadır.
• İki katmanlı yapıda Kök SO olan Standalone, Kayıt Eden Sertifika Otoritesi Enterprise olarak kurulurken, Ara SO bulunmamaktadır.
• Üç katmanlı yapıda Kök ve Ara SO Standalone olarak, Kayıt Eden SO Enterprise olarak kurulur.

AD-CS: Rol Servisleri

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Rol Servisleri

Windows Server 2008 R2 üzerinde AD Sertifika Hizmeti’nin 6 bileşeni bulunmaktadır. Bu bileşenler şu şekildedir:

• Sertifika Otoritesi (Certification Authority) : Temel rol servisidir. Kök ve Alt CA sunucuları; etki alanındaki veya dışında bulunan kullanıcı, bilgisayar veya servislere sertifika verilmesi ve bu sertifikaların geçerliliğinin yönetilmesi işlemlerini gerçekleştirir.
• CA Web Kaydı (Certification Authority Web Enrollment): Kullanıcıların sertifika talep etmek, yenilemek, Sertifika iptal listesine (Certificate Revocation List – CRL) erişmek, akıllı kart sertifikalarının dağıtmak için basitleştirilmiş bir web ara yüzü sunmaktadır. Bu arayüze “http://SunucuAdi/certsrv” adresinden erişilebilir.
• Çevrimiçi Yanıtlama Hizmeti (Online Responder Service): Belirli sertifikaların iptal edilme durum bilgisi isteklerini alır, bu sertifikaların durumunu analiz eder ve istenen sertifika durum bilgilerini içeren imzalı bir yanıtı geri gönderir. Bu servis Online Certificate Service Protokol’ünü (OCSP) çalıştırır. Bu servis, kompleks yapılar içinde, Certificate Revocation List (CRL) kontrolünü daha rahat erişilebilir kılmaktadır. CRL girdileri, istekte bulunan kişiye tüm CRL yerine, geçerliliğini öğrenmek istediği sertifikanın geçerlilik durumunu imzalı olarak yollar. Bu sayede istemci, sertifika doğrulamak istediğinde hem harcanan toplam ağ trafiği büyük oranda düşmüş olur, hem de daha hızlı cevap alır. http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc770413(v=ws.10).aspx
• Ağ Aygıtları Kayıt Servisi (Network Device Enrollment Service): Etki alanı hesabı olmayan yönlendiricilerin ve diğer ağ aygıtlarının, Simple Certificate Enrollment Protocol (SCEP) kullanarak sertifika almasına olanak sağlar. http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc753784(v=ws.10).aspx
• Sertifika Kaydı Web Hizmeti (Certificate Enrollment Web Service): Kullanıcıların ya da bilgisayarların, bilgisayarlar etki alanı üyesi olmasa bile ya da etki alanı ağında olmasa bile, HTTPS protokolünü kullanarak sertifika kaydı gerçekleştirmelerini sağlar. Bu hizmet; gelen talepleri HTTPS trafiği üzerinden alır, talebi asıl yapan istemci adına DCOM protokolünü kullanarak CA’ya bağlanır ve sertifika kayıt işlemini tamamlar, daha sonra sertifika cevabını yine HTTPS üzerinden geri gönderir.
• Sertifika Kaydı İlkesi Web Hizmeti (Certificate Enrollment Policy Web Service): Kullanıcıların ve bilgisayarların sertifika kaydı ilkesi bilgilerini almalarını sağlar. Bu hizmet; ağdaki istemci bilgisayarlara sertifika ilkesini iletmek için HTTPS protokolünü kullanır. LDAP kullanarak AD-DS’ten sertifika ilke bilgisini alır, bu bilgiyi ön belleğinde saklar ve istemciye sunar. Bu hizmet, bir önce belirtilen rol servisi (Sertifika Kaydı Web Hizmeti) ile otaklaşa çalışır. Bu iki hizmet, istemci bilgisayar etki alanının bir üyesi olmadığında veya bir etki alanının bulunduğu ağa bağlı olmadığında da ilke tabanlı sertifika kaydı sağlar. Bu sayede orman (forest) sınırları dışarısında gereksiz yere CA kurulmasının önüne geçilebilmekte, organizasyon dışındaki iş ortakları ve hareketli (mobil) çalışanlara sertifika düzenlenebilmektedir.

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Rol Servisleri

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Rol Servisleri

Windows Server 2008 R2 üzerinde AD Sertifika Hizmeti’nin 6 bileşeni bulunmaktadır. Bu bileşenler şu şekildedir:

• Sertifika Otoritesi (Certification Authority) : Temel rol servisidir. Kök ve Alt CA sunucuları; etki alanındaki veya dışında bulunan kullanıcı, bilgisayar veya servislere sertifika verilmesi ve bu sertifikaların geçerliliğinin yönetilmesi işlemlerini gerçekleştirir.
• CA Web Kaydı (Certification Authority Web Enrollment): Kullanıcıların sertifika talep etmek, yenilemek, Sertifika iptal listesine (Certificate Revocation List – CRL) erişmek, akıllı kart sertifikalarının dağıtmak için basitleştirilmiş bir web ara yüzü sunmaktadır. Bu arayüze “http://SunucuAdi/certsrv” adresinden erişilebilir.
• Çevrimiçi Yanıtlama Hizmeti (Online Responder Service): Belirli sertifikaların iptal edilme durum bilgisi isteklerini alır, bu sertifikaların durumunu analiz eder ve istenen sertifika durum bilgilerini içeren imzalı bir yanıtı geri gönderir. Bu servis Online Certificate Service Protokol’ünü (OCSP) çalıştırır. Bu servis, kompleks yapılar içinde, Certificate Revocation List (CRL) kontrolünü daha rahat erişilebilir kılmaktadır. CRL girdileri, istekte bulunan kişiye tüm CRL yerine, geçerliliğini öğrenmek istediği sertifikanın geçerlilik durumunu imzalı olarak yollar. Bu sayede istemci, sertifika doğrulamak istediğinde hem harcanan toplam ağ trafiği büyük oranda düşmüş olur, hem de daha hızlı cevap alır. http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc770413(v=ws.10).aspx
• Ağ Aygıtları Kayıt Servisi (Network Device Enrollment Service): Etki alanı hesabı olmayan yönlendiricilerin ve diğer ağ aygıtlarının, Simple Certificate Enrollment Protocol (SCEP) kullanarak sertifika almasına olanak sağlar. http://technet.microsoft.com/tr-tr/library/cc753784(v=ws.10).aspx
• Sertifika Kaydı Web Hizmeti (Certificate Enrollment Web Service): Kullanıcıların ya da bilgisayarların, bilgisayarlar etki alanı üyesi olmasa bile ya da etki alanı ağında olmasa bile, HTTPS protokolünü kullanarak sertifika kaydı gerçekleştirmelerini sağlar. Bu hizmet; gelen talepleri HTTPS trafiği üzerinden alır, talebi asıl yapan istemci adına DCOM protokolünü kullanarak CA’ya bağlanır ve sertifika kayıt işlemini tamamlar, daha sonra sertifika cevabını yine HTTPS üzerinden geri gönderir.
• Sertifika Kaydı İlkesi Web Hizmeti (Certificate Enrollment Policy Web Service): Kullanıcıların ve bilgisayarların sertifika kaydı ilkesi bilgilerini almalarını sağlar. Bu hizmet; ağdaki istemci bilgisayarlara sertifika ilkesini iletmek için HTTPS protokolünü kullanır. LDAP kullanarak AD-DS’ten sertifika ilke bilgisini alır, bu bilgiyi ön belleğinde saklar ve istemciye sunar. Bu hizmet, bir önce belirtilen rol servisi (Sertifika Kaydı Web Hizmeti) ile otaklaşa çalışır. Bu iki hizmet, istemci bilgisayar etki alanının bir üyesi olmadığında veya bir etki alanının bulunduğu ağa bağlı olmadığında da ilke tabanlı sertifika kaydı sağlar. Bu sayede orman (forest) sınırları dışarısında gereksiz yere CA kurulmasının önüne geçilebilmekte, organizasyon dışındaki iş ortakları ve hareketli (mobil) çalışanlara sertifika düzenlenebilmektedir.

AD-CS: Sertifika Otoriteleri için Katmanlı Yapı

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Sertifika Otoriteleri

Sertifikaların Kullanım Alanları
Microsoft PKI yapısında 3 katmanlı sertifika otoritesi bulunmaktadır:

• Kök (Root) CA: Organizasyon PKI yapısında en güvenilir CA türüdür. Kök Sertifika Otoriteleri, son kullanıcılara da sertifika verebileceği gibi, sadece alt katmanındaki sertifika otoritelerine sertifika vermesi tavsiye edilmektedir. Kendi sertifikalarını kendileri imzalarlar.
• Orta/Alt (Intermediate / Subordinate) CA: Kök Sertifika Otoriteleri tarafından kendisine sertifika dağıtma yetkisi verilen otoritelerdir. Bu sertifika otoriteleri de direk olarak son kullanıcı ve bilgisayarlara sertifika vermezler, diğer otoritelerin sertifikalarını onaylarlar.
• Veren/İhraç Eden (Issuing) CA: Direk oalrak son kullancııdan gelen sertifika isteğini işler. Bu amaçla önce bu isteği alır, uygunsa onaylar, gerekli düzenlemeleri yaparak sertifikayı oluşturur ve sonra da yayımlar.

PKI yapısı oldukça iyi tasarlanması gereken bir yapıdır. Bu yapı oldukça esnek ve genişletilebilir. PKI yapısı tasarlanırken, kullanacak bir organizasyonda en az bir tane Kök Sertifika Otoritesinin bulunması zorunludur. Kök SO birden fazla da olabilir. Büyük ölçekli organizasyonlarda 5-6 katmanlı bir yapı, orta ölçekli organizasyonlarda 2 katmanlı bir yapı önerilmektedir. Küçük ölçekli sistemlerde ise sadece Kök SO’nin bulunması yeterli olacaktır.

Hiyerarşik yapının sebepleri
Hiyerarşik yapının oluşmasının birden fazla sebebi olabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

• Kullanım: Sertifikalar posta gönderme, doküman imzalama, disk şifreleme,… gibi farklı amaçlarla kullanılabilmektedir. Bu amaçlara yönelik olarak farklı otoritelerin kullanılması organizasyon için faydalı olabilmektedir.
• Kuruluş bölümleri: Sertifikalar, varlığın organizasyonundaki rolüne göre dağıtılabilmektedir. Rollere göre dağıtım farklı katmanlardaki otoritelerce gerçekleştirilebilir.
• Coğrafi bölümler: Farklı lokasyonlardaki sistemler için farklı SO ihtiyacı olabilmektedir.
• Yük dengeleme: Aynı türden sertifikalar vermek için birden fazla Orta (Intermediate) SO kullanılması ağ yükünü bu otoriteler arasında dağıtır.
• Yedekleme ve hataya dayanıklılık: Birden fazla SO bulunması, herhangi bir otoritede meydana gelebilecek bir problem sırasında, organizasyondaki operasyonların aksamasının önüne geçecektir.

Hiyerarşik yapının yararları
SO hiyerarşisinin yönetime sağladığı bazı yararlar şu şekildedir:

• Esnek ve genişletilebilir bir yapı sağlanabilmektedir.
• Farklı departmanlarda, lokasyonlarda farklı PKI güvenlik ilkeleri uygulanabilmektedir.
• Orta veya daha alttaki bir SO’nin saldırıya maruz kalması diğer SO’lerine bağlı sistemlerin işleyişini etkilemez.
• Alt sistemlerin kontrolü yetki devri sayesinde departman sorumlularına veya yöneticilerine verilebilir.

AD-CS: Sertifikalar

Aktif Dizin Sertifika Servisi: Sertifikalar

Microsoft Office Communications Server (OCS), Microsoft Exchange Server, IIS sunucular ve bir çok Microsoft sistemi sertifikalara ihtiyaç duymaktadır. Bu sertifikaların üretilmesi, geçerliliğinin kontrol edilmesi, yetkilendirme yapılması gibi merkezi bir yönetimin sağlanması, sertifika taleplerinin otomatik olarak gerçekleştirilebilmesi için bir otorite oluşturulması, PKI adı verilen bir alt yapının kurulması ihtiyaç olmuştur. Bu amaçla, Windows Server 2003’te Certificate Services olarak, Windows Server 2008’de ise Active Directory Certificate Service adı verilen bir hizmet kullanılmaktadır.

Burada bahsedilen otomatik talep (auto enrollment) ile Windows bilgisayarlar Enterprise olarak kurulum gerçekleştirilen CA’lar üzerinden otomatik olarak sertifika kaydı gerçekleştirebilirler. Bir bilgisayar etki alanından grup ilkelerini indirince sertifikalarını da günceller. Eksik tipte bir sertifika mevcutsa bu sertifikayı Enterprise CA’dan talep eder, geçersiz olanlar ya iptal edilir ya da güncellenir.

Sertifikaların Kullanım Alanları
AD-CS tarafından desteklenen uygulamalardan bazıları şu şekildedir:

• S/Mime (Secure / Multipurpose Internet Mail Extensions) ve elektronik posta iletişimi
• Kablosuz bağlantılarda güvenlik
• VPN
• IPSec ile güvenilir veri iletişimi
• Web browser’daki sertifika ile kimlik doğrulama
• EFS ile veri şifrelemesi
• Akıllı kart ile kimlik doğrulama ve oturum açma
• SSL ve TLS ile güvenilir veri iletişimi, LDAP
• Dijital imza ile belge imzalama

Yararları

• Klasik PKI tarafından sunulan yararlar Windows PKI tarafında da geçerlidir.
• AD CS, organizasyonlara sertifika yönetimi ve dağıtımı için düşük maliyetli, verimli ve güvenli bir yol sunar.
• Son kullanıcı AD üzerinde kimlik doğruladıktan sonra, kendilerine özel anahtarları kullanmaları sağlanır. Böylece transparanlık sağlanır.
• Yazılımcılar Windows tarafından sunulan API’leri kullanarak kendilerine özel uygulamalar geliştirebilirler.

Sertifikaların İptali
Sertifikaların iptal edildiği durumlarda, sertifikaların geçerliliğini doğrulama girişiminde bulunan kişilere, bilgisayarlara ve uygulamalara sertifika iptali bilgilerini dağıtma gereği ortaya çıkar. İptal bilgileri verme gereği ve bunların zamanlanması, uygulamaya ve uygulamanın sertifika iptali denetimine bağlı olarak değişir.

Sertifika durumu ile ilgili iletişim için iki yol vardır:

• Sertifika İptal Listeleri (CRL): Düzenli olarak dağıtılan ve iptal edilen veya askıya alınan tüm sertifikaların seri numaraları gibi bazı bilgileri içerir. Bir istemcinin sertifika iptal durumunu denetleyebilmesi için, CA tarafından iptal edilen tüm sertifikalarla ilgili bilgilerin yer aldığı bir CRL'yi karşıdan yüklemesi gerekir. Bu durum hem fazla bant genişliği harcanmasına hem de fazla depo alanı istemektedir. Ayrıca bu listelerin sık sık değişmesi maliyeti arttırırken, uzun süre değişmemesi ise güvenliğe tehdit oluşturmaktadır. Tüm iptal edilen sertifikaların bulunduğu listeye Full CRL, Full CRL alındıktan sonra güncelleme yapılan iptal listesine ise Delta CRL adı verilir.
• Çevrimiçi Yanıtlayıcı: Çevrimiçi Sertifika Durumu Protokolü'ne (OCSP) dayanır. Çevrimiçi Yanıtlayıcılar kullanıldığında, hedef istemciler tüm sertifika iptal verilerini almaz sadece sorgulama yaptıkları sertifikanın durumunu alır. Sertifika durumunu imzalı olarak döner. Sonuçta Sertifika Otoritesi’ndeki sertifika veritabanında iptal edilmiş kaç sertifika olursa olsun, istek başına alınan veri miktarı sabittir.

Grup ilkeleri ile sertifikaların yönetimi
Bir Active Directory Etki Alanı Hizmetleri (AD DS) ortamında, sertifikalarla ilgili bazı işlemleri yönetmek için grup ilkeleri kullanılabilir. Grup ilkeleri ile gerçekleştirilebilecek bazı işlemler şunlardır:

• Kimlik bilgisi dolaşımı: AD DS'deki bir kullanıcıya özel X.509 sertifikalarının, sertifika isteklerinin ve özel anahtarların kullanıcı profilinden bağımsız olarak depolanmasına ve ağdaki herhangi bir bilgisayarda kullanılmasına olanak sağlar. Böylece, istemcilerin sertifikaları ve gizli anahtarları, istemcinin oturum açtığı bilgisayar ile AD üzerinde senkron olarak saklanabilmektedir. Bu durumda, daha yeni olan sertifika veya anahtar diğerini günceller ve istemci başka bir bilgisayarda oturum açtığında, güncel sertifikaları kullanarak işlemlerini gerçekleştirir. Sonuç olarak, hem istemci eski anahtar ve sertifikaları kullanmamış olur, hem de sertifika ve anahtarların bir bilgisayardan diğerine taşınması için operasyon yapılmasına gerek kalmaz.
• Sertifikaların otomatik kaydı: Grup ilkeleri kullanılarak; kullanıcılar, bilgisayarlar veya hizmetler sertifikalara otomatik olarak kaydettirilir. Kullanıcı ve bilgisayarlara verilen kayıt işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilirken, ya şablonlar kullanılmalıdır ya da grup ilkeleri yapılandırılmalıdır.
• Sertifika yolu doğrulama: Grup ilkelerindeki sertifika yolu doğrulama ayarları ile Ara (Intermediate) Sertifika Otoritesi’ne ait sertifikaları dağıtma, güvenilmeyen sertifikaları engelleme, kod imzalama için kullanılan sertifikaları yönetme, sertifikalar ve sertifika iptal listeleri (CRL) için alma ayarlarını yapılandırma gibi bir çok işlem gerçekleştirilebilir.
• Sertifika dağıtımı: Sertifikalara olan güvenin yönetilmesi sağlanır. Grup ilkeleri ile güvenilir sertifikalar belirlenebilir, Verisign gibi dış Sertifika Otoriteleri’nden alınan ve iptal edilemeyen sertifikaların kullanımı sınırlandırılabilir veya önlenebilir. Not: Grup ilkeleri ile, bilgisayarların Trusted Root Certification Authorities konteynırına Sertifika Otoritesi sertifikaları eklenebilirken, kullanıcıların grup ilkelerine eklenememektedir.